1. PRIMAIRE GEGEVENS

Titel – Noodlot

boekstip - zwart
Auteur - Couperus 

uitgeverij - Contact

Plaats - Amsterdam 

Eerste druk - 1890

Genre -Psychologische roman

‘De hoofdpersoon in Leon de Winters roman Zoeken naar Eileen W. beschrijft zijn zoektocht naar het verhaal van Eileen, een denkbeeldige reconstructie ( naverteld ), die op tweeërlei wijze wordt gemotiveerd: De verteller is op zoek naar een eigen identiteit, die hij niet langer wil ontlenen aan anderen. Maar -belangrijker nog- hij zoekt een verhaal dat aan de een toevallige gebeurtenis betekenis wil geven. Op zoek naar een ordening, die verscholen ligt in een ontwarbare werkelijkheid, die van het toeval aan elkaar lijkt te hangen.

 

2. INHOUD

Op een avond staat de verarmde Bertie voor het huis van zijn rijke vriend Frank. Hij zoekt onderdak, want hij weet het nergens te vinden. Frank neemt zijn oude schoolvriend in huis. Na een tijdje raakt Bertie ingeburgerd en Frank vermaakt zich door te kijken naar zijn vriend. Zijn acties en streken zijn amusant en vrouwen zijn gecharmeerd van Bertie. Soms verdwijnt Bertie een paar dagen om vervolgens weer op te duiken, Frank neemt hem steeds weer in huis. Hij voorziet Bertie van eten, warmte en kleding. Bertie heeft geen zin meer om te vertrekken, hij geniet van de luxe die hem wordt aangeboden. Op een gegeven moment worden beide moe van Londen en besluiten op reis te gaan naar Noorwegen. Als ze daar gaan wandelen, komen ze een vrouw en haar vader tegen. Al gauw leren ze elkaar kennen en vergezellen elkaar in de verdere reis. Eve houdt van literatuur en geniet van alles wat er om haar heen gebeurd. Frank wordt verliefd op haar en Eve ook op hem. Ze beleven een mooie tijd, maar ondertussen voelt Bertie zich niet op zijn gemak. Hij is bang dat wanneer Frank en Eve gaan trouwen, hij zal moeten vertrekken. Sir Archibald (de vader van Eve), Eve, Frank en Bertie trekken veel met elkaar op. Bertie lijkt het ook goed te kunnen vinden met Eve, ze gaan als broer en zus met elkaar om. Frank vindt dat best vervelend, hij is zelfs jaloers. Hij spreekt erover met Eve, die belooft dat ze erop zal letten.

Terug in Londen wil Frank Bertie aan een baan helpen, hij moet immers zelfstandig worden, maar die slaat het aanbod af. Hij wil niets. Dan besluit Bertie Eve en Frank uit elkaar te drijven. Bertie neemt het ‘lot’ handen, hij overtuigt zichzelf dat het een voorbestemd lot is, een noodlot. Hij gaat een gesprek met Eve aan en waarschuwt haar. Hij maakt op een vage manier duidelijk dat hij denkt dat Eve niet gelukkig zou worden met Frank. Maar hij laat het in het gesprek een stuk open, waardoor Eve niet goed begrijpt wat hij bedoeld. Eve wordt wanhopig van Bertie’s woorden, het was een gesprek waarbij duidelijk moest worden dat ze niet met Frank moet trouwen, maar waarom snapt ze niet. Bertie regelt van alles, dat allemaal toeval lijkt. Zo ziet Eve Frank met een andere vrouw gearmd lopen, door die gebeurtenis gaat ze nog meer twijfelen aan Frank. Eve smeekt haar vader om met Frank te gaan praten, maar deze weigert. Dan gaat Eve zelf de confrontatie aan en Frank wordt boos op Eve en slaat haar zelfs, omdat zij aan hem twijfelt. Het gaat uit.

Na verloop van tijd krijgt Frank spijt. Hij schrijft haar een brief waarin hij zijn spijt betuigd. Ondertussen regelt Bertie dat Eve de brief nooit in handen zal krijgen. Hij koopt de knecht met geld (wat hij van Frank voor ‘aflossing van schulden’ heeft geleend) om en deze houdt de brieven in zijn bezit. Hierop volgen nog twee brieven. Als Frank niets van Eve hoort, wil hij naar haar toegaan, maar Bertie weet Frank om te praten. Ze gaan reizen.

Twee jaar na dato komen Frank en Bertie in Den Haag. Bertie schrikt als hij Eve en haar vader op het strand ziet lopen. Schuldgevoel achtervolgt hem en hij is heel bang dat Frank naar Eve toe zal gaan. Hij vertelt hem niets. Het moest zo zijn, Frank komt Eve en Sir Archibald tegen en gaat met hun mee. Na twee jaar denken en het vinden van de brieven bij de knecht, vallen alle puzzelstukjes op zijn plek. Eve en Frank komen erachter dat Bertie verantwoordelijk is voor het uiteendrijven van het paar. Frank besluit Bertie aan te spreken, en probeert kalm te blijven. Bertie schrikt, maar geeft alles toe. Al snel wordt Frank erg boos en belandt in een driftbui. In zo’n bui kan hij zichzelf niet in de hand houden en dit keer ook niet. Hij wordt zo boos, dat hij Bertie tegen de grond gooit en blijft slaan. Eve heeft aan de deur staan luisteren en stormt binnen om Frank tegen te houden. Maar dan is het al te laat. Frank realiseert nog niet dat Bertie dood is en geeft nog drie schoppen. Eve constateert dat Bertie dood is. Frank komt tot bezinnen en zegt Eve bij het lijk te blijven. Hij geeft zichzelf aan.

Hij krijgt een straf van 2 jaar. Soms komt Eve hem opzoeken. Als ze weer in Londen zijn, gaat Frank werken en Eve wacht zondags op hem. Eerst beleeft ze ondanks haar angst voor Frank leuke tijden met Frank, maar Frank wordt steeds somberder.

Op een gegeven moment, wanneer de lucht donker is en het regenen zal gaan, wil Frank het uit maken, hij wil Eve niet ongelukkig maken. Maar Eve houdt te veel van hem om hem te laten gaan, ook al is ze bang voor hem. Als ze wil schuilen in zijn jas, voelt ze een flesje. Frank zegt dat het voor zijn ogen is, maar geeft al snel toe dat het gif is. Eve gooit het flesje weg, want ze wil Frank helemaal niet kwijt. Nadat het uit is, wil hij dood. Eve wil hem niet voor de tweede maal verliezen, maar wil ook niet ongelukkig leven. Ze besluiten dan ieder de helft te nemen. Wonder boven wonder blijkt het flesje nog heel te zijn. Eve neemt eerst de helft en daarna Frank. Frank overlijdt eerst, dan omarmt Eve hem. Ook zij overlijdt. Dan roept Sir Archibald Eve…

 

3. DE VERDIEPING

3.1       Compositie en tijdsverloop

Het verhaal speelt zich achtereenvolgens af in:
Het huis van Frank in Londen. White Rose, 

In Noorwegen, waar Frank en Bertie op vakantie gaan en ze Eve en haar vader ontmoeten.
In Londen.
In Europa, Australië en Amerika, als Frank en Bertie een reis maken.
In Scheveningen, waar Frank en Eve elkaar weer ontmoeten en waar Frank achter de waarheid komt, waardoor hij Bertie doodslaat.
In Londen na de gevangenisstraf van Frank en waar hij en Eve zelfmoord plegen.

Het verhaal speelt zich af aan het einde van de negentiende eeuw. Dit is van groot belang voor het verhaal, want de opvattingen en de manier van denken uit die tijd zijn in het verhaal verwerkt. De vertelde tijd is een paar jaar.

Alle gebeurtenissen worden heel uitgebreid verteld en er zitten geen opvallende vertragingen (alles gaat heel traag) en versnellingen in. Je weet al heel snel, waarom Eve de brieven van Frank niet beantwoordt, alleen Frank en Eve zijn hiervan niet op de hoogte. Voor zover ik weet is dit de enige vooruitwijzing in het boek.

 

3.2       Ruimte

Het verhaal speelt zich af in de behandelruimte van psychiater dr. Jansen. Daar vertelt Max Breslauer zijn levensverhaal. Zijn levensverhaal beslaat alle plekken en plaatsen die ik al eerder in de samenvatting heb gegeven. Het verhaal speelt zich dus allemaal af in één ruimte maar hij vertelt over allemaal andere plekken zoals Casablanca, zijn appartement, het huis van zijn vader enzovoorts. 

Max is opgegroeid met het idee dat hij zijn emoties niet mag uiten. Hierdoor praat hij nooit over zijn gevoel en is dit de eerste keer dat hij praat over zijn jeugd en zijn trauma's. Deze plek is gekozen omdat een spreekkamer van een psycholoog duidelijk maakt dat iemand problemen heeft en het daar met iemand over wil hebben. 

 

3.3       De wijze van vertellen

Het hele verhaal draait om de liefde tussen Eve en Frank. Je ziet het verhaal door de ogen van een alwetende hij-verteller. Er is een auctoriale verteler.

 

3.4       Thema

Jaloezie is  de motivatie om het lot in handen te nemen, maar de schrijver wil duidelijk maken dat het lot niet in handen te nemen is. Want uiteindelijk vinden Eve en Frank elkaar weer en het kwade element is uit de weggeruimd.

In dit boek gaat het ook om onvoorwaardelijke liefde. Eve is als de dood voor Frank, maar houdt zoveel van hem dat ze bij hem wil blijven. Hij wil haar echter gelukkig maken door het uit te maken. Hij gaat liever dood dan haar ongelukkig te zien. Uit liefde besluiten ze samen te sterven.

 

3.5      Personages

De hoofdpersonen zijn Frank Westhove, Robert van Maeren (Bertie) en Eve Rhodes.
Onderlinge relaties: Bertie is de vriend van Frank. Frank heeft een relatie met Eve, de dochter van Sir Archibald.
Frank Westhove: Frank is een Nederlandse ingenieur, woonachtig in Londen. Hij is gefortuneerd en heeft een luxe, maar saai leven. In Noorwegen ontmoet hij Eve en hij wordt verliefd op haar. Hij hecht groot belang aan eerlijkheid en vertrouwen. Als Eve hem ‘betrapt’ met een andere vrouw en hem niet vertrouwt, wordt hij woest en slaat hij haar. Hij krijgt berouw en stuurt Eve een brief. Zijn brieven worden echter achtergehouden door Bertie en in een woedende bui slaat Frank hem dood. Hij zit hiervoor een celstraf van twee jaar uit. Later pleegt hij samen met Eve zelfmoord. In dit leven mogen ze blijkbaar niet samen gelukkig zijn.
Bertie (Robert van Maeren): Bertie heeft een armoedig leven geleid. Zijn studie in Delft was geen succes en hij werd door zijn vader naar Duitsland gestuurd om daar te gaan werken. Hij laat zich meeslepen door zijn collega’s en pleegt fraude. Het ‘lot’ brengt hem naar Amerika, maar uiteindelijk komt hij terecht in Londen. Bertie is zeer onrustig en hij verveelt zich snel, hierdoor blijft hij regelmatig een paar dagen weg. Het luxe leven bevalt hem wel, maar na enige tijd trekt hij met Frank naar Noorwegen. Frank wordt verliefd op Eve en Bertie ervaart dit als een bedreiging. Bertie is ontzettend jaloers. Hij is bang om alleen te zijn en probeert Frank op allerlei manieren aan zich te binden. Hij is jaloers en egoïstisch, want hij wil Frank voor zichzelf houden en is bang dat, als Frank en Eve trouwen hij weggestuurd wordt, daarom zorgt hij dat diens brieven aan Eve worden achtergehouden.
Eve Rhodes: Eve is de dochter van sir Archibald. Ze wordt verliefd op Frank. Eve heeft een levendige fantasie, die haar soms in de problemen brengt. Ze wordt jaloers als ze Frank met een andere vrouw ziet lopen. Haar wantrouwen wordt afgestraft, maar ze besluiten toch te trouwen. Als Frank wordt veroordeeld tot een celstraf, blijft ze van hem houden. Na zijn vrijlating plegen ze samen zelfmoord.
Sir Archibald: Hij is de vader van Eve. Zijn vrouw is overleden. Hij en zijn dochter houden van elkaar, maar begrijpen elkaar niet.

 

3.5      Titel, ondertitel en motto

Het boek heeft geen ondertitel of motto

 

4. KEUZEOPDRACHT

Dit is mijn gekozen keuzeopdracht: maak een strip over een scène uit het boek.